ساخت کاغذ ابر و باد برای خوشنویسی
آموزش چاپ و ساخت ساخت کاغذ ابر و باد برای خوشنویسی با تکنیک رنگ افست
کاغذ های مختلفی وجود دارد که از آنها برای تزئین کتاب های خطی نفیس، متن قطعات خط، روی جلد، مرقعات، آستر بدرقه کتاب، جعبه های روغنی، زمینه قلمدان و … استفاده میشود .
یک نوع از این کاغذ ها را میتوان کاغذ های ابر و بادی معرفی کرد.
این نوع کاغذ ها به دلیل تنوع بسیار گسترده و زیبایی خاصی که دارند مورد توجه بسیاری از خوشنویسان قرار گرفته اند .
کاغذ های ابرو بادی کاغذ های نقش داری هستند که از آمیختن رنگ های گوناگون به وجود می آیند کاغذ های ابر و بادی به دلیل نوع خاصی از رنگ آمیزی دارای طرح هایی بسیار شبیه ابر و یا امواج آب هستند.
هنرمندان از اکاغذ های ابر و بادی بیشتر برای کار خوشنویسی، قطعه نویسی، تذهیب و یا مینیاتور استفاده میکنند.
با توجه به گفته برخی از هنرمندان و منشیان پایان سده دهم استاد میر محمد طاهر هنرمند ایرانی را مخترع این نوع کاغذ ها میدانند.
میر محمد طاهر چگونه کاغذ ابر رو بادی را اختراع نمود؟
بنا به گفته های برخی از راویان میرمحمدطاهرهنرمند اهل ذوقی بود که در زمان شاه طهماسب به هندوستان سفر کرد و کاغذ بادی را در آنجا اختراع کرد.
بعد از اختراع این کاغذ بسیار زیبا به ایران فرستاد و از هنرمندان ایرانی خواست تا از این کاغذ برای حاشیه های کتاب های خطی نفیس استفاده کنند.
از آنجایی که کاغذ های ارسالی میر عماد از هندوستان کفاف تقاضای صنعت کتاب سازی داخل ایران را نمیداد، هنرمندان اهل ذوق و هنر ایرانی بر آن شدند که کاغذ هایی مشابه به آن را تولید کنند.
گفته شده مولانا یحیی قزوینی اولین کسی بود که موفق شد کاغذ های ابری را به روش میر محمد طاهر درست نماید و در اختیار هنرمندان اهل ذوق قرار دهد.
میتوان گفت کاغذ های مولانا یحیی قزوینی ابتدا شبیه به کاغذ های میر محمد طاهر نبود ولی با گذشت زمان و به دست آوردن یک نسخه از کاغذ های میر محمد طاهر موفق شد کاغذ های ابر و بادی را به بهترین نوع ایجاد نماید.
البته قابل ذکر است هنر ابر سازی در زمان خواجه عبد الله مروارید به وسیله هنرمندان ایرانی به هند برده شده و در هندوستان پیشرفت چشم گیری داشته و این زیبایی در حدی بوده که نمونه‌های کار ایرانیان مهاجر به هند زیباتر از نمونه کارهای هنرمندان داخل ایران از آب درآمده است و به احتمال زیاد کاغذ ابر و بادی تهیه شده توسط میر عماد از چنان زیبایی ویژه ای برخودار بوده است که خود به عنوان اختراع نام برده شده است.
از این بابت بوده که وی را به عنوان مخترع این نوع کاغذ برشمرده اند
در این قسمت از این مطلب به آموزش ساخت یک نوع کاغذ ابر و بادی میپردازیم
وسایل مورد نیاز برای ساخت کاغذ ابر و بادی
تربانتین(بنزین)
رنگ چاپ (افست)
بذر شنبلیله
مقوا، پارچه، شیشه، چوب، چرم و یا هر سطح دیگری که مورد نیاز برای چاپ شما می باشد.
ظرف با تشتک که مورد نظر برای چاپ است ولی معمولا ۵۰*۷۰
قلمو ، شانه، میخ و یا هر چیز دیگری که بتوان از آن برای طرح اندازی استفاده کرد.
ابتکارات جدیدی در ساخت کاغذ ابر و باد در دهه های اخیر به وجود آمده است و بیشتر این ابتکارات بیشتر مربوط به مایع زمینه ای است که برای ساخت کاغذ های ابر و بادی استفاده میشود.
هنگامی که رنگ ها را با هم مخلوط میکنیم از یک مایع برای طرح دادن رنگ ها استفاده میکنیم و در اینجا منظور از مایه زمینه همین مایع است.
آموزش ساخت مایه خمیری در کاغذ های ابر و بادی
بذر شنبلیله را به اندازه ۱۰۰ گرم به مدت ۲۴ ساعت خیسانده و مقداری آب به آن اضافه کنید (یک پارچ متوسط)
بعد از مخلوط کردن بذر شنبلیله و آب مایع را بر روی حرارت قرار میدهیم و به مدت یک الی دو ساعت بعد از سرد شدن مخلوط را از یک صافی عبور داده دقت داشته باشید مواد به دست آمده را درون ظرفی ریخته و اگر غلیظ بود کمی با آب رقیق میکنید.
اکنون وقت آن رسیده که ماده را برای چاپ آماه کنیم
ظرفی را با دهانه باز پر از مایع شنبلیه کرده و رنگ چاپ را با قلمو به آب بذر شنبلیه اضافه میکنیم، رنگ ها درون ظرف بر روی آب شنبلیه ها پخش میشوند سپس شما به وسیله یک جسم نوک تیز بر روی رنگ ها طرح های دلخواهتان را ایجاد میکنید.
اگر رنگی که از چاپخانه تهیه کرده اید بسیار غلیظ است شما میتوانید رنگ را با حلال تربانتین یا در صورت حساسیت نداشتن با بنزین مخلوط کنید . تا رنگ به اندازه کلفی رقیق شود.
در این مرحله نیاز به کاغذ گلاسه براق گرم بالا دارید ( ۱۳۵یا ۱۲۰ گرمی ) ابعاد کاغذ میتواند بسته به سلیقه شخصی و ظرف آب متفاوت باشد.
بعد از قرار دادن کاغذ د مایع آن را زیر آب بشویید
