آموزش ساخت مهر ژلاتینی
مقدمه آموزش جامع ساخت مهر ژلاتینی :
مُهر یکی از مهمترین ارکان رسمیت بخشیدن به اسناد و مدارک می باشد و داشتن آن از اولویت های هر مجموعه، سازمان و شرکتی می باشد. ساخت مُهر در دنیای امروز پیشرفت بسیار زیادی را تجربه کرده و ساخت آن علاوه بر ساده تر و سریعتر شدن، از امنیت بسیار بالاتری نیز برخوردار می باشد.
ساخت مُهر برای صاحبان کسب و کار بسیار مهم بوده و از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد. همانطور که در بالا اشاره کردیم دلیل این امر این است که به اسناد شرکت ها و مراکز خدمات رسمیت می بخشد و به همین علت یک مُهر اختصاصی برای فعالان اقتصادی از موارد لازم و ضروری می باشد.
به همین علت برای ساخت مُهر برای صاحبان کسب و کار ( شرکت ها، مغازه داران، پزشکان، مهندسان، تولیدی ها و … ) باید در متنِ مُهر آنها شماره ثبت، آدرس یا نظام و … گنجانده شود که آن مُهر برای هر شخص حالت اختصاصی و منحصر به فرد داشته باشد.
برای جلوگیری از سوء استفاده و ساخت مُهرهای جعلی، سازندگان مُهر هنگام دریافت سفارش ساخت، از فرد سفارش دهنده مدارک لازمی که اثبات کننده فعالیت ایشان است را دریافت می کنند که در بایگانی نگهداری کرده و از سوء استفاده های احتمالی جلوگیری می نمایند.
این مُهر ها انواع مختلفی داشته که کاربردشان برای اشخاص و مشاغل مختلف، متفاوت می باشد. بطور مثال برای مهندسان و پزشکان از دسته های اتوماتیک یا استامپ سر خود استفاده می شود و مشاغل آزاد معمولا از دسته های معمولی که در استامپ زده می شوند، استفاده می کنند. یا برای شرکت ها و مجموعه هایی که گواهینامه های آموزشی یا تخصصی صادر می کنند، از مُهر برجسته استفاده می شود.
مهر های ژلاتینی
این نوع مهر برای تمامی مشاغل، استاندارد و مناسب می باشد. رویه ی کار به این صورت است که ابتدا طرح مد نظر شما توسط نرم افزارهای گرافیکی طراحی شده و توسط دستگاه مهرسازی بر روی ژلاتین برجسته می گردد. که در نهایت این ژلاتین بر روی دسته های معمولی یا اتوماتیک چسبانده شده و مورد استفاده قرار می گیرد.
دسته های اتوماتیکی که ژلاتین ساخته شده بر رویشان چسبانده می شود، انواع و ابعاد بسیار مختلفی دارند. که از انواع آن ها می توان به دسته های مستطیلی، مربعی، دایره ای، جیبی و بیضی اشاره کرد که در دو نوع دسته های ایرانی و خارجی ارائه می شوند که کاملا دست شما را در انتخاب سایز، نوع و رنگ باز می گذارند.
مهرهای لیزری
مهر لیزری در سال های اخیر بسیار کاربرد پیدا کرده و محبوب تر شده است. دلیل این مسئله این است که علاوه بر ساخت سریع و ساده ی آن، از ظرافت بسیار بیشتری نسبت به سایر جنس های مهر برخوردار است. در مهر لیزری نوشته های بسیار ریز، لوگو های طرح و نقش دار و ظریف و حتی تصاویر نیز قابل اجرا هستند.
پس از ساخت مهرهای پر دقت و ظریف، می توانید از رنگ های متنوعی به عنوان استامپ مُهر استفاده نمایید.
مهر برجسته
مهر برجسته از قیمت بالایی برخوردار بوده و نسبت به مهرهای دیگر سختی بیشتری در ساخت دارد. این مدل مهر به صورت نر و ماده ساخته می شود که بعد از گذاشتن و فشردن دو طرف آن بر روی کاغذ، طرح و نقش آن بر روی کاغذ برجسته می شود. استفاده از این مهر برای مراکزی که گواهینامه ها و مدارک معتبر ارائه می کنند بسیار کاربردی است.
البته بسیاری از شرکت ها نیز برای اعتبارسنجی بیشتر به نامه های ارسالی رسمی خود، از این مدل مهر استفاده می کنند. مهر برجسته کاملا فلزی بوده و از دسته های مخصوص خود استفاده می کند.
مهر فلزی برنجی
این مدل مهر از جنس برنج بوده و طرح مورد نظر بر روی برنج، بصورت دستی حک می شود. از این مدل مهر به این دلیل که بسیار منحصر به فرد می باشد و هیچگاه شما نمی توانید مجددا شبیه به آن را بسازید، بیشتر به عنوان امضا برای افرادی که توانایی امضا زدن را ندارند استفاده می شود.
در این مقاله آموزشی سعی شده تمام فوت و فن مهرسازی آموزش داده شود.
در اکثر آموزشهایی که در اینترنت پیدا می شود، این فوت و فن ها ذکر نشده است. توجه داشته باشید شغل مهرسازی خیلی پیچیده نیست ولی مواردی که باید در این شغل رعایت نمود خیلی مهم است. در زیر به نمونه هایی از این موارد اشاره می کنیم:
1- نوع پرینتری که باید استفاده شود
2- چه نوع ژلاتینی برای کار مهر سازی مناسب است
3- طرح مهری که باید ساخته شود دارای چه ویژگی هایی باید باشد
4- چه نرم افزارهایی برای طراحی مهر مناسب هستند
5- مواد اولیه و دستگاههای مهرسازی چه چیزهایی هستند و از کجا باید تهیه شوند
و ….
شروع کار
1 – یکدستگاه کامپیوتر (رایانه) یا لپ تاپ
رایانه ای که برای این کار لازم است احتیاج نیست که حتما خیلی پیشرفته باشد شما با یک سیستم معمولی هم می توانید کار طراحی مهر را انجام دهید. مشخصات رایانه باید به گونه ای باشد که نرم افزارهای گرافیکی مانند فتوشاپ یا کورل دراو روی آن نصب شود و به راحتی اجرا شوند. البته اگر قصد دارید شغل مهرسازی را به عنوان شغل اول خود انتخاب نمایید پیشنهاد ما این است که سیستمی با مشخصات به روز تهیه نمایید که در کنار مهرسازی کارهای دیگر هم انجام دهید.
2- پرینتر (چاپگر)
پرینتر لیزری بهتر گزینه برای مهر سازی است ، البته نه هر مارک و مدل پرینتر ، پرینترهای canon و HP بهترین مارک ها برای کار مهرسازی هستند. پیشنهاد فروشگاه مدل های HP 1100 – HP1200 – HP2035 – HP2055 می باشد که امتحان خود را در این حرفه پس داده اند.
حتما به یاد داشته باشید اگر از پرینتر برای کارهای متفرقه دیگر غیر از مهرسازی استفاده می کنید یک کارتریج جداگانه فقط برای مهرسازی اختصاص دهید.
3- دستگاه مهرسازی
برای ساخت مهر شما به دستگاه نور (قید نور) مهرسازی نیاز دارید. برای ابتدای کار مهرسازی پیشنهاد ما یک دستگاه تک لامپه انعکاسی و یا یک دستگاه 2 لامپه معمولی می باشد. البته بسیاری از مهرسازی های با سابقه چندین ساله و حرفه ای ها هم از همین دستگاهها استفاده می کنند.
توجه داشته باشید دستگاهها با تعداد لامپ بیشتر برابر است با هزینه بالاتر خرید و هزینه برق بیشتر – این دستگاهها برای کارهای بزرگ معمولا در سایز A4 استفاده می شوند. شما در ابتدای کار باید مهر های خود را به صورت تکی بسازید، چون در ابتدای کار احتمال خراب شدن مهر هست و شما متحمل ضرر و زیان نشوید.
البته با دستگاههای تک لامپه و دو لامپه می توانید تا تعداد 15 عدد مهر سایز متوسط به صورت همزمان بسازید.
4- پایه های مهرسازی
پایه های مهرسازی به دو صورت اتوماتیک و ساده هستند
پایه های اتوماتیک نیاز به استامپ ندارند و استامپ داخل خود پایه جاسازی شده است.
پایه های ساده مهرهایی هستند که نیاز به استامپ جداگانه در کنار خود دارند.
5- کاغذ کالک
نوعی کاغذ است که در تمامی فروشگاه های لوازم التحریر یافت می شود و به راحتی در دسترس است
البته شما می توانید به جای کاغذ کالک از طلق ترانسپرنت نیز استفاده نمایید.
6- قالب ها و طرح های ساخت مهر
قبل از اینکه اقدام به ساخت مهر نمایید، حتما به وسیله کامپیوتر باید طرح آنرا آماده نمایید و روی کاغذ کالک یا ترانسپرنت پرینت کنید.
جهت این کار باید کار با نرم افزار های طراحی مثل فتوشاپ یا کورل دراو را بلد باشید یا اینکه از قالب های آماده ساخت مهر استفاده کنید.
مزیت استفاده از قالبهای آماده این است که فایل قبلا طراحی شده و آماده استفاده است و فقط شما باید متن داخل آنرا تغییر دهید، ولی باز هم همیشه در کار مهرسازی تغییرات حتی در فایلهای آماده اجتناب ناپذیر است.
فایلهای و طرح های آماده پیش زمینه برای طراحی مهر هستند و الزاما نباید از آنها استفاده کرد، که این بستگی به شخص سازنده مهر دارد.
7- اسپری پررنگ کننده طرح
شما زمانی که شروع به طراحی مهر می کنید باید به این نکته توجه کنید که طرح مهر باید به صورت سیاه و سفید باشد (زمینه طرح مشکی یکدست و نوشته و مطالب داخل مهر سفید یکدست)
این اسپری به شما کمک خواهد کرد که هم زمینه طرح و هم مطالب داخل طرح پررنگ تر شود.
البته چاپ طرح بایک پرینتر خوب نیاز شما به این اسپری را رفع خواهد کرد ولی پیشنهاد ما برای بالا بردن کیفیت، استفاده از اسپری پررنگ کننده است.
8- ژلاتین مُهرسازی
عنصر مهم و لازم جهت مهرسازی ژلاتین است ، برای ساخت مهر انواع ژلاتین های سبز، زرد، قرمز و نارنجی در بازار موجود هستند. کیفیت ژلاتین مورد استفاده در مهرسازی ارتباط مستقیم با کیفیت کار شما دارد پس پیشنهاد فروشگاه به شما استفاده از مارک های معتبر و مرغوب ژلاتین است.
9- مایع شستشوی ژلاتین (حلال ژلاتین)
مایع شستشوی ژلاتین ترکیبی از مشتقات نفتی است که باعث حل شدن ژلاتین مهرسازی در خود می شود که این فرآیند را در ادامه آموزش به صورت کامل برای شما توضیح خواهیم داد.
10- فرچه یا برس
شما بعد از طراحی و نوردهی مهر توسط دستگاه مهرسازی باید ژلاتین خود را با مایع شستشوی ژلاتین بشویید که برای تسریع در روند کار حتما از برس یا فرچه نرم استفاده نمایید.
مراحل ساخت مُهر
طراحی در نرم افزار فتوشاپ
مراحل و آموزش طراحی مُهر در فتوشاپ به صورت ویدئو
بعد از اینکه تنظیمات پرینتر انجام شد بر روی دکمه OK کلیک می کنیم و با زدن دکمه پرینت طرح خود را روی کاغذ کالک پرینت می گیریم.
در این مرحله از اسپری پررنگ کننده برای بالابردن کیفیت چاپ استفاده می کنیم : به این صورت که اسپری را روی طرح می پاشیم به گونه ای که کل طرح آغشته به محلول اسپری شده شود و می گذاریم محلول خودش خشک شود که زمان آن کمتر از یک دقیقه است.
مرحله نوردهی
این مرحله را به چند روش می توان انجام داد:
روش اول : با استفاده از قید نور یا همان دستگاه مهرسازی انعکاسی یا معمولی
مراحل کار به این صورت است که ابتدا ژلاتین خود را به اندازه طرح مهر خود برش می زنیم
روکش ژلاتینی که یک طلق ضخیم غیر شفاف است را به آرامی جدا می کنیم به صورتی که لایه نازک زیر آن از روی ژلاتین بلند نشود.
(هر نوع ژلاتین موجود در بازار تشکیل شده از چند لایه ، به ترتیب: لایه ضخیم غیر شفاف محافظ – لایه نازک روی ژلاتین – ژلاتین – طلق ضخیم شفاف زیرژلاتین که به ژلاتین چسبیده و قابل جدا شدن نیست.)
وظایف لایه های ژلاتین
الف) لایه ضخیم محافظ : محافظت از ژلاتین در هنگام برش و جابجایی ورق ژلاتین
ب) لایه نازک روی ژلاتین :
محافظت از ژلاتین برای نچسبیدن به طرح در هنگام نوردهی که این لایه شفاف است به جهت اینکه نور به راحتی از آن عبور کند
پ) ژلاتین : که پس از نوردهی طرح مورد نظر روی آن نقش می بندد.
ت) طلق ضخیم زیر ژلاتین : ماهیت خود ژلاتین نرم است و این لایه طلق برای نگهداشتن ژلاتین برای تغییر نکردن فرم آن است وهمچنین برای جلوگیری از نفوذ مایع حلال شستشوی ژلاتین هنگام ساخت مهر قرار داده شده است.
بعد از جدا کردن لایه ضخیم محافظ روی ژلاتین طرح خود را روی شیشه دستگاه قرار می دهیم و ژلاتین را از طرفی که لایه ضخیم را جدا کرده ایم روی آن می گذاریم
درب دستگاه را می بندیم و با استفاده از چفت، درب آنرا محکم می کنیم (دلیل این کار اینست که ژلاتین محکم روی طرح بچسبد و فاصله ای بین آنها وجود نداشته باشد. (اصطلاح عامیانه آن اینست که هوا نگرفته باشد)
دستگاه را روشن می کنیم و به مدت زمان 10 الی 15 دقیقه ژلاتین را نور می دهیم.
فرآیندی که در این زمان انجام می گیرد به این شکل است :
ژلاتین مهرسازی ماده ای ست که به نور حساس است مانند فیلم های عکاسی، نور ماوراء بنفش باعث نقش بستن طرح بر روی ژلاتین می شود. نور از قسمتهای مشکی طرح عبور نمی کند یعنی اینکه هر جای طرح را که به رنگ سفید طراحی کردیم در معرض نور ماوراء بنفش قرار می گیرد. در اصطلاح عامیانه مهرسازان هر جایی ژلاتین که نور بخورد پخته می شود، این پخته شدن به این معنی است که قسمتهای نور خورده در برابر حلال شستشوی مقاوم و محکم می شود و در آن حل نمی گردد.
بعد از زمان مشخص شده دستگاه را خاموش می کنیم و ژلاتین را از روی طرح جدا می نماییم. همانطور که گفتیم لایه دوم که یک لایه بسیار نازک است باعث می شود که طرح به مهر نچسبد پس باید دقت داشته باشید که موقع جدا کردن لایه ضخیم محافظ به این لایه آسیب نرسد وگر نه طرح به ژلاتین می چسبد و مهر شما خراب می شود.
الان موقع اسید کاری یا همان شستشوی ژلاتین است
ابتدا با استفاده از چسب نواری لایه نازک روی ژلاتین را جدا می کنیم
یک قطعه چسب دو رو زیر ژلاتین می چسبانیم و با استفاده از آن ژلاتین را داخل ظرف ثابت می کنیم
مقداری از حلال ژلاتین را روی آن میریزیم و با استفاده از فرچه روی ژلاتین می کشیم
این کار به اندازه ای تکرار می شود که قسمت های نور نخورده ژلاتین حداقل به عمق یک میلیمتر گود شود.
بعد از آن حلال باقیمانده را به داخل ظرف خود باز میگردانیم، ژلاتین را از داخل ظرف جدا می کنیم و با یک تکه دستمال آنرا خشک می کنیم.
نکته: بهتر است بعد از آماده شدن مهر جهت خشک شدن سریع آن از یک سشوار یا یک فن کوچک استفاده کنید.
برای مستحکم تر شدن ژلاتین آنرا روی شیشه دستگاه مهرسازی قرار می دهیم و به مدت 10 دقیقه به آن نور می دهیم تا کل ژلاتین مهری که ساختیم در معرض نور ماوراء بنفش قرار بگیرد. البته این زمان به دلخواه شما است می تواند بیشتر و یا کمتر باشد.
مهر شما آماده است
و در آخر یاد آور می شوم :
(((هرگونه سوء استفاده و اقدام غير قانوني جهت ساخت مُهر پيگرد قانوني دارد، لذا فروشگاه هیچ گونه مسئولیتی در قبال استفاده غیرمجاز و غیرقانونی از این آموزش ندارد و کلیه عواقب ناشی از اقدامات غیر قانونی متوجه استفاده کننده از این آموزش می باشد.)))
این آموزش صرفا جهت انجام امور تحقیقاتی جهت دانش آموزان رشته های چاپ و رشته های زیر مجموعه آن و علاقمندان به یادگیری حرفه مُهرسازی ارائه شده است.
1 دیدگاه در “آموزش ساخت مُهر ژلاتینی”